İnformasiya – kommunikasiya texnologiyalarının sürətli inkişafı, informasiya mənbələrinin artması, bütün sahələrdə əhaliyə göstərilən bir çox xidmətlərin elektronlaşması, insanlar arasında yeni ünsiyyət vasitələrinin meydana çıxması, müxtəlif informasiya sistemlərində insanların fərdi məlumatlarının toplanması və digər reallıqlar bir tərəfdən cəmiyyətin inkişafı baxımından yeni imkanlar yaradır. Digər tərəfdən isə informasiyadan insanların şüurunu manipulyasiya etmək, cəmiyyətdə xaos yaratmaq üçün istifadə edilməsi cəmiyyətdə informasiya təhlükəsizliyi mədəniyyətinin inkişaf etdirilməsini aktuallaşdırır. Məqalədə informasiya təhlükəsizliyi mədəniyyətinin formalaşdırılması sahəsində inkişaf etmiş dövlətlərin təcrübəsi analiz edilib. BMT, İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı kimi beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən bu istiqamətdə qəbul edilmiş sənədlər, çağırışlar və həyata keçirilən tədbirlər çərçivəsində mütəxəssislərin, vətəndaşların və müxtəlif əhali qruplarının, eləcə də təhsil işçilərinin, uşaq və gənclərin informasiya təhlükəsizliyi mədəniyyətinin səviyyəsinin yüksəldilməsi üçün ayrı-ayrı ölkələrin təcrübəsi araşdırılmış və ümumiləşdirilmişdir. Tədqiqatda sistemləşdirmə, ümumiləşdirmə, müqayisəli analiz metodlarından istifadə edilmişdir. Tədqiqatdan əldə edilən nəticələr cəmiyyətdə informasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsinə cavabdeh olan qurumlar üçün faydalı ola bilər (səh.85-94).
- Okere I.,Van Niekerk J.F., Carroll M. (2012). Assessing information security culture: A critical analysis of current approaches. Information Security for South Africa, October 2012, (pp.1—8). https://doi.org/10.1109/ISSA.2012..6320442
- Alvarez-Dionisi, L. E., Urrego-Baquero, N. (2019). Implementing a Cybersecurity Culture. ISACA Journal, 2., 1-7.
- Corradini I., Nardelli E. (2020). Social Engineering and the Value of Data: The Need of Specific Awareness Programs. International Conference on Applied Human Factors and Ergonomics. Advances in Human Factors in Cybersecurity, (pp.59—65). https://doi.org/10.1007/978-3-030-20488-4_6
- Mahmudova R.Ş. (2021). Fərdin və cəmiyyətin informasiya təhlükəsizliyi mədəniyyətinin bəzi aspektləri haqqında. İnformasiya cəmiyyəti problemləri, 1, 56-66. https://doi.org/10.25045/jpis.v12.il.05
- Петренко, C.А., Петренко, А.А. (2015). Киберучения: методические рекомендации ENISA. Вопросы кибербезопасности: научно-практический журнал, 3(11), 2-14.
- OECD Guidelines for the Security of Information Systems and Networks: Towards a Culture of Security. https://www.oecd.org/sti/ieconomy/15582260.pdf
- Сладкова, Н.М., Ильченко, О.А., Степаненко, А.А., Шапошников, В.А. (2021). Особенности оценки компетенций по информационной безопасности государственных муниципальных служб. Вопросы государственного и муниципального управления, 1, 122-149.
- AB Kibertəhlükəsizlik Agentliyinin rəsmi saytı. https://www.enisa.europa.eu/publications/raising-awareness-of-cybersecurity/@@download/fullReport
- Двинских, Д.Ю., Талапина, Э.В. (2019). Риски развития оборота данных в государственном управлении. Вопросы государственного и муниципального управления, 3, 7–30.
- Competency Model for Cybersecurity (2011). https://www.chcoc.gov/content/competency-model-cybersecurity.
- National Initiative for Cybersecurity Education (NICE): Cybersecurity Workforce Framework. 2017. https://nvlpubs.nist.gov/nistpubs/specialpublications/nist.sp.800-181.pdf
- Secure Trust Bank PLC Annual Report & Accounts 2020. https://www.securetrustbank.com/images/InvestorRelations/r2020/STB-Pillar-3-Annual-Disclosures-2020-Final.pdf
- Малюк, А.А., Полянская, О.Ю. (2016). Зарубежный опыт формирования в обществе культуру информационной безопасности. Безопасность информационных технологий, 4, 25-37.
- Cybersecurity&Infrastructure Security Agency. https://www.cisa.gov/uscert/ncas
- Safer Internet Programme: Emprowering and Protecting Children Online. Europe’s Information Society. http://ec.europa.eu/information_society/activities/sip/index_en.htm
- AB-nin “Better Internet for Kids” Proqramı. https://www.betterinternetforkids.eu/en-GB/home
- İngiltərədə uşaqların İnternetdə təhlükəsizliyini təmin edən təşkilatın saytı. https://swgfl.org.uk/
- Finlandiyanın Ahlman Kollecinin rəsmi saytı. https://www.ahlman.fi/
- Yunanıstanın Təhlükəsiz İnternet Mərkəzinin rəsmi saytı.
https://www.betterinternetforkids.eu/en-GB/sic/greece - Joint Communication of the European Commission and European External Action Service: Re-silience, Deterrence and Defence: Building strong cybersecurity for the EU. https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/building-strong-cybersecurity-europe
